Dit artikel is reeds eerder verschenen in een uitgave van Onze Hond in 2021 – Tekst door Daniëlle Hermans

Gezellig samen onder één dak?

Hond-hond agressie tussen twee of meer honden binnen één huishouden is een van de moeilijkste gedragsproblemen die ik als kynologisch gedragstherapeut tegenkom. Het is een situatie die voor veel verdriet, onmacht en onmogelijke keuzes kan zorgen. Niet in de laatste plaats omdat eigenaren met hun goede bedoelingen niet zien aankomen dat het hebben van twee of meer honden een dynamiek met zich meebrengt die voor complicaties kan zorgen.

Laat ik beginnen met te zeggen dat in de meeste gevallen het hebben van meerdere honden juist zorgt voor veel vrolijkheid en een geweldig inzicht in hondentaal. Ik heb zelf gedurende een periode van vijfentwintig jaar een aantal honden tegelijk – variërend van twee tot acht – in huis gehad en het was, ondanks de soms ook lastige periodes, meestal een verrijking van ons leven. En gelukkig is dat over het algemeen zo als er meerdere honden in één huis samenwonen.

Maar helaas dus niet altijd.

Oorzaken van hond-hond agressie

In dit artikel ga ik in op de agressieproblemen die kunnen ontstaan in een huishouden met meerdere honden. We moeten ons hierbij realiseren dat twee honden die bij elkaar wonen veelal niet verwant zijn en vaak niet eens van hetzelfde ras zijn. En hoewel het in veel gevallen ook goed gaat, is alleen al dat gegeven een reden om te begrijpen dat er conflicten ontstaan.

Voor een beter inzicht in deze problematiek, noem ik hieronder enkele van de meest voor- komende oorzaken waarom er agressie ontstaat tussen twee honden binnen één gezin:

–   Ervaringen uit het verleden
Bij honden die uit een asiel of uit een shelter in het buitenland komen, kunnen negatieve leer- ervaringen met andere honden hebben geleid tot een ‘aanval is de beste verdediging’-mechanisme.

–   Hormonen
Wanneer een jonge hond in de puberteit komt, kan hij onder invloed van hormonale veranderin- gen zich anders gaan gedragen naar de andere hond(en) in het gezin. Veelal gaat het dan nog wel goed als pup en beginnen er pas problemen te ontstaan als hij zich ontwikkelt tot een volwassen hond. De onderlinge relatie verandert dan en onder invloed hiervan kan bij een van beide honden daardoor agressie worden getriggerd.

–   Specifieke ‘triggers
We zien vaak bepaalde aanleidingen die als katalysator lijken te werken voor agressie, zoals hoge opwinding door spel, harde geluiden, speelgoed waar de honden samen mee spelen, de aanwezigheid van voer, smalle doorgangen, kleine ruimtes, de aandacht van de eigenaar, bezoek dat binnenkomt, maar ook vreemde honden die voorbijlopen.

– Abnormaal gedrag
Agressief gedrag kan ook ontstaan wanneer een van de honden een abnormale reactie geeft op normale situaties, bijvoorbeeld overdreven blaffen op een voorwerp, zoals een doos. Hierdoor kan de andere hond getriggerd worden om hem te ‘corrigeren’.

Bepaalde aanleidingen kunnen als katalysator werken voor agressie: harde geluiden en kleine ruimtes, een vreemde hond die voorbijloopt…

–   Pijn
Indien een hond pijn heeft, zal hij sneller agressie inzetten om te voorkomen dat de andere hond op hem springt, tegen hem aanbotst, et cetera. Zeker indien de relatie altijd goed is geweest tussen twee honden en er ineens sprake is van agressie, kan dit pijn gerelateerd zijn. Dus zeker een reden voor een bezoek aan de dierenarts! Ook oudere honden zullen minder tolerant zijn door hun leeftijd en de daarmee gepaard gaande pijntjes.

–   Leeftijd en geslacht
Waar het tussen jonge reuen vrij regelmatig voorkomt dat ze wat overmatig heftig met elkaar stoeien, wat ook kan uitmonden in agressie, is dat vaker het geval bij jonge teven die elkaar echt in de haren vliegen.

Agressie tussen twee jonge teven is in de regel wat heftiger en moeilijker te reguleren. Het zijn wat dat betreft net mensen: twee mannen kunnen de grootste ruzie hebben en daarna samen een biertje drinken, terwijl een ruzie tussen vrouwen vaak nog lange tijd door kan sudderen en zelden is opgelost met één gesprek.

Deze opsomming is zeker niet compleet, maar er zijn dus heel wat oorzaken te vinden die ten grondslag kunnen liggen aan de problemen die twee honden met elkaar hebben.

Een casus uit de praktijk:

Bij Aaron en Bink, twee Rottweiler reuen, was het probleem een combinatie van factoren die ik hiervoor heb genoemd. Aaron is een jonge reu van net één jaar en Bink is al wat ouder met zijn zes jaar. Ik werd ingeschakeld nadat beide honden met elkaar in  gevecht waren geraakt, buiten in de tuin.

De aanleiding was het langslopen van een vreemde hond langs hun terrein, dus opwinding door een specifieke trigger. Zowel Bink als Aaron komen hoog in opwinding als er een hond langs het hek loopt en beginnen dan te blaffen en rennen.

Deze keer was het misgegaan en was Aaron boven op Bink gesprongen en had hem gebeten. Zonder schade, in de zin van bijtwonden, maar het had zeker wel een impact gehad op hun relatie. Sindsdien begonnen beide honden meteen te grommen als ze elkaar buiten de bench of kennel zagen, terwijl beide honden voor dit incident prima met elkaar konden opschieten. Een verandering van de sociale relatie onder invloed van hormonen lijkt hier dus ook aan ten grondslag te liggen.

Sinds het incident had de eigenaar heel verstandig de beide honden apart gehouden. Na een consultgesprek werd gekeken naar mogelijke oplossingen en apart gewerkt met beide honden. Tevens werd op een positieve manier een muilkorf aangeleerd bij beide honden, om ze op een bepaald moment veilig bij elkaar te kunnen laten. Echter, voordat we de kans kregen om Aaron en Bink gecontroleerd samen te laten zijn, vond er nog een gevecht plaats toen ze per ongeluk bij elkaar in de tuin kwamen.

In een reflex had de eigenaresse de honden uit elkaar gehaald, helaas met als gevolg dat ze zelf gebeten werd. Hierna was haar eerste gedachte om Aaron te herplaatsen, want een incident zoals dit zorgt al snel voor een emotionele reactie. Maar nadat de gemoederen waren bedaard, werd toch besloten dat ze geen afstand van Aaron wilden doen.

Gezien hun woonsituatie zou het mogelijk zijn om met degelijk hekwerk en goed management beide honden gescheiden te houden. Hoewel deze oplossing nogal wat vergt van een eigenaar, is het ook begrijpelijk dat ze deze keuze maak- ten. Een hond met een rugzakje, zoals dat van Aaron, is niet heel eenvoudig te herplaatsen en Bink wilden ze evengoed niet kwijt. De ruimte die ze in en om hun woning hadden, was zo in te delen dat beide honden voldoende ruimte en beweging konden krijgen en dat dit ook veilig te managen was.

Dit zal zeker niet voor iedereen mogelijk zijn, maar dat een eigenaar hiervoor kiest, is wel mooi om te zien. Het is niet ideaal, maar zolang het welzijn van beide honden en de veiligheid van hond en mens voorop staat, zie ik als gedragstherapeut geen reden om dit niet te doen.

Onenigheid over de agressor
In het geval van Aaron en Bink was de agressor goed aan te wijzen, maar wat als dit niet zo is? Vaak is het een opgave om te bepalen welke van de twee honden de aanstichter is en welke hond het slacht- offer. In een gezin zal het dikwijls voorkomen dat er hierover onenigheid is. We zijn als mens nu eenmaal niet zo heel erg goed in het zien van de subtiele signalen die honden aan elkaar geven en die verraden welke van de honden de aanstoker is. Mensen kiezen, heel begrij- pelijk, partij voor de hond waar zij het meeste mee hebben. Dit zorgt ervoor dat er niet zelden ook problemen ontstaan tussen partners of gezinsleden als gevolg van de problemen die de honden onderling hebben. Een probleem dat verder gaat dan de hulp die een gedragstherapeut kan bieden en oprecht een enorme welzijnsaantasting kan zijn voor zowel de honden als iedereen binnen het gezin.

Wanneer er zoveel strijd is tussen twee honden in het gezin is professionele hulp echt nodig. Een gediplomeerde gedragstherapeut kan met een objectieve bril en met veel kennis van lichaamstaal en hondengedrag een goede inschatting maken van de situatie en een eerlijke prognose geven.
Wij helpen je graag verder als je hulp zoekt. Kijk voor de mogelijkheden op deze pagina Deskundige hulp bij gedragsproblemen.
Zit je niet in onze regio, kijk dan eens op de website van de NVGH voor een gediplomeerde gedragstherapeut.

Note: de honden op de foto’s in dit artikel zijn niet Aaron en Bink.